فصل اول گام های ماژور (Major ) بزرگ
آنچه در این فصل خواهیم آموخت :
۱-خواص فاصله ای گام های ماژور
۲-نحوه ی حساب کردن گام های ماژور از روی حالت پایه
۳-تمرین گام به گام برای بوجود آوردن گام های ماژور
۱-خواص فاصله ای گام های ماژور
۲-نحوه ی حساب کردن گام های ماژور از روی حالت پایه
۳-تمرین گام به گام برای بوجود آوردن گام های ماژور
گام های ماژور به دو فرم تقسیم میشوند.
گام های ماژور دییز دار
گام های ماژور بمل دار
برای داشتن درک بهتر از گام ماژور ابتدا باید حالت پایه ای آن یعنی C major را بیاموزیم چرا که محاسبه ی دیگر گام های ماژور بدون دانستن حالت پایه ای آن بسیار مشکل بوده و برای کسانی که موسیقی را به تازگی شروع نموده اند گیج کننده میباشد.
فواصل بین نت ها در گام ماژور به ترتیب زیر میباشد .
فاصله ی اول بک نت همان نت و منطبق بر آن میباشد .
فاصله ی دوم به نت بعدی در توالی بالا رونده گفته میشود ( مثال : فاصله ی دوم نت C نت D میباشد در حالت بی علامت)
ترتیب فاصله ی گام های ماژور مطابق عکس:
بافرض اینگه مفاهیم پایه ای موسیقی را میدانید.
شروع توضیحات اصلی میکنیم .
در گام های موسیقی کلاسیک یا سرکلید ها دارای نت علامت دییز هستند یا علامت تغییر دهنده ی بمل .
نکته:
هر دو علامت تغییر دهنده با هم در سرکلید استفاده نمیشود.
نت های دییز دار بر حسب یک توالی از پیش تعریف شده و از سمت چپ به راست بر سرکلید بعد ازکلید سل اضافه میشوند .
ابتدا باید توالی نتهای دییز دار را حفظ کنیم :
#F# — C# — G# — D# — A# — E# — B
تنها گام بدون علامت ماژور که هیچ تغییری در سرکلید ندارد گام C major میباشد ،گه حالت پایه ای برای محاسبه دیگر گام ها دارد و آ»وختن آن بسیار مهم است.
به گامی که فاصله ی بین نت
اول تا دوم آن ( ۱ پرده )
دوم تا سوم آن ( ۱ پرده )
سوم تا چهارم آن ( ۰.۵ پرده )
چهارم تا پنجم آن ( ۱ پرده )
پنجم تا ششم آن ( ۱ پرده )
ششم تا هفتم آن ( ۱ پرده )
هفتم تا هشتم آن ( ۰.۵ پرده )
باشد را گام ماژور مینامیم.
گامی که در فاصله های( سوم تا چهارم + هفتم تا شتم ) خود ۰.۵ پرده و بقیه ی فواصل آن یک پرده ای باشد را گام ماژور مینامیم.
توضیحات این بخش در حالت بدون علامت و پایه ای مطرح شد اگر بخواهید دیگر گام های ماژور را بررسی کنید باید از هر نتی که شروع میکنید بنا به دانستگی فواصل پایه در حالت بی علامت
این توالی فاصله ای را حفظ کرده و گام ماژور تازه ای را بسازید .
مثالی را در ادامه برای این موضوع مطرح میکنیم
اکنون شما میدانید که فواصل در حالت پایه و بی علامت نسبت بهم هم چه وضعیتی را دارا هستند
اکنون میخواهیم با استفاده فواصل گام C major گام ماژور جدیدی را حساب کنیم.
وقتی میگوییم گام C major یعنی از نت C شروع میکنیم .
یک قلم و کاغذ بردارید و همراه با من مرحله به مرحله پیش بروید.
فواصل گام C major را بنویسید و پیش روی خود قرار دهید ( این مرحله بسیار مهم است آن را در محسابه گام جدی بگیرید).
یک نت دلخواه را برای شروع انتخاب کنید .
برای مثال G
به این معنی که میخواهیم گام G major محاسبه کنیم .
توالی نت ها را از یک سل تا نت سل در اکتاو بالاتر بنویسید.
فاصله ها بر اساس گام پایه که پیش تر کنار دست خود قرار دادید بررسی میکنیم تا همان ترتیتب فاصله ای را اینجا نیز ایجاد کنیم .
فاصله نت اول تا یعنی G تا A یک پرده است ( مطابق گام پایه )
فاصله ی نت دوم تا سوم یعنی A تا B یک پرده است ( مظابق گام پایه )
فاصله ی نت سوم تا چهارم یعنی B تا C نیم پرده است. ( مظابق گام پایه )
فاصله ی نت چهارم تا پنجم یعنی C تا D یک پرده است .( مظابق گام پایه )
فاصله ی نت پنجم تا ششم یعنی D تا E یک پرده است .( مظابق گام پایه )
فاصیه ی بین نت ششم تا هفتم یعنی E تا F نیم پرده است که مطابق گام پایه نبوده و اصل مطلب از اینجا آغاز میشود.
شما باید در ایجاد گام های ماژور همان ترتیب فاصبه ای را مطابق با پایه ایجاد کنید و تصور یر این است که فواصل نت های بدون علامت را نیز میدانید .
در اینجا به طور طبیعی فاصله ی بین نت E تا F نیم پرده مباشد در صورتیکه باید برای ساختن گام مورد نظر یعنی G major این فاصله یعنی ششم تا هفتم باید یک پرده باشد .
پس باید تغییری در یکی از نت ها بوجود بیاورید .
با علم بر اینکه شما مفاهیم پایه را میدانید
با استفاده از علامت دییز (#) و قرار دادن آن کنار نت F و تبدیل F به F# شما این فاصله را به یک پرده تغییر داده اید .
اکنون با ایجاد تغییر در نت F و تبدیل آن به نت علامتدار F# فاصله ی هفتم تا هشتم شما نیز مانند گام پایه به ۰.۵ پرده تغییر کرد .
در نتیجه فاصله ی نت هفتم تا هشتم یعنی F# تا G نیم پرده است .( مظابق گام پایه )
و شما گام جدید G major را ساختید .
در گام جدید G major اولین دییز (#) بنا به توالی دییزها(#) به سرکلید اضافه میشود.
و نماد سر کلید به این شکل تغییر علامت داده و نشان دهنده ی بودن در گام G major است .
شما الآن نحوه ی محاسبه ی گام های ماژور را پله پله یاد گرفتید .
اکنون می توانید قلم و کاغذ خود را برداشته و دیگر گام ها ماژور را نیز محاسبه کنید .
به هر گامی که میرسید هر تعداد دییز (#) که در این روند تولید میکنید در سرکلید شما قرار خواهد گرفت.
این روند را تا تولید هفت دییز(#) ادامه دهید.
راهنمایی:
گامی که در آن هفت دییز (#) وجود دارد C# major میابشد.
بر خلاف گام های ماژور دییز دار ، گام های ماژور بمل دار در اسم نام بمل را یدک میکشند.
به این معن که هر گامی را در نوع بمل دار استفاد کنیم بمل را در پسوند آن بکار میبریم .
تنها گام بمل داری که در آن از پسوند بمل استفاده نمیشود F major میابشد .که در آن نت B دارای بمل است ( سرکلید )
در انجا تصویر گام F major را با هم میبینیم .
نحوه ی محاسبه ی فاصله در گام های ماژور بمل :
در این گام ها شما باید توالی نت های بمل دار را ( مانند مبحث دییز ها ) که از چپ به راست به سرکلید اضافه میشوند حفظ کنید .
نحوه ی محاسبات فاصله ای در این گام ها عینا مطابق با گام های دییز دار است .
به همین دلیل با یک مثال بحث را پیش میبریم.
یک قلم و کاغد بردارید و با من همراه شوید.
مانند مرحله ی یک در مبحث قبلی فواصل را در حالت پایه ای خود یعنی گام C major را روبروی خود قرر دهید ( این مرحله از اهمیت بالایی برخوردار است )
یک نت دلخواه را با پسوند بمل برای خود انتخاب کنبد .
برای مثال ما نت B را با تغییر بمل دار انتخاب میکنیم .
توالی نت ها را از یک B تا B بعدی در اکتاو بالاتر بنویسید.
فاصله ها بر اساس گام پایه که پیش تر کنار دست خود قرار دادید بررسی میکنیم تا همان ترتیتب فاصله ای را اینجا نیز ایجاد کنیم .
فاصله نت اول تا دوم یعنی (B بمل ) تا C یک پرده است ( مطابق گام پایه )
فاصله ی نت دوم تا سوم یعنی C تا D یک پرده است ( مظابق گام پایه )
فاصله ی نت سوم تا چهارم یعنی D تا E نیم پرده است که مطابق گام پایه نبوده و اصل مطلب از اینجا آغاز میشود.
شما باید در ایجاد گام های ماژور همان ترتیب فاصبه ای را مطابق با پایه ایجاد کنید و تصور یر این است که فواصل نت های بدون علامت را نیز میدانید .
در اینجا به طور طبیعی فاصله ی بین نت D تا E یک پرده مباشد در صورتیکه باید برای ساختن گام مورد نظر یعنی ( B بمل ماژور) این فاصله یعنی سوم تا چهارم باید یک پرده باشد .
پس باید تغییری در یکی از نت ها بوجود بیاورید .
با علم بر اینکه شما مفاهیم پایه را میدانید
با استفاده از علامت بمل و قرار دادن آن کنار نت E و تبدیل E به ( E بمل ) شما این فاصله را به یک ۰.۵ پرده تغییر داده اید .
اکنون با ایجاد تغییر در نت E و تبدیل آن به نت علامتدار ( E بمل ) فاصله ی سوم تا چهارم شما نیز مانند گام پایه به ۰.۵ تغییر کرد .
فاصله ی نت چهارم تا پنجم یعنی ( E بمل ) تا F یک پرده است .
فاصله ی نت پنجم تا ششم یعنی F تا G یک پرده است .( مطابق گام پایه )
فاصیه ی بین نت ششم تا هفتم یعنی G تا A یک پرده است .( مطابق گام پایه )
فاصله ی بین نت هفتم تا هشتم یعنی A تا ( B بمل ) نیم پرده است.( مطابق گام پایه )
و شما گام جدید ( B بمل ماژور) را ساختید .
در گام جدید ( B بمل ماژور ) دومین بمل بنا به توالی بمل ها به سرکلید اضافه میشود.
و نماد سر کلید به این شکل تغییر علامت داده و نشان دهنده ی بودن در گام ( B بمل کاژور ) است .